Het Kops Plateau, een hoge en strategisch gelegen stuwwal aan de oostkant van Nijmegen, is een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen uit de Romeinse tijd in Noordwest-Europa. De geschiedenis van deze locatie is geen verhaal van een middeleeuws kasteel, maar van een immens en rijk gedecoreerd Romeins legerkamp uit de tijd van keizer Augustus. Van een offensieve militaire basis voor de verovering van Germanië tot een vergeten heuvel en tegenwoordig een beschermd archeologisch park, weerspiegelt het Kops Plateau de hoogtijdagen van de Romeinse expansiedrift en de abrupte beëindiging daarvan.

De oorsprong van de Romeinse aanwezigheid op het Kops Plateau ligt rond 12 voor Christus. Als onderdeel van de grootschalige Germaanse campagnes onder leiding van Drusus, de stiefzoon van keizer Augustus, werd hier een enorm legioenskamp van circa 42 hectare aangelegd. De locatie was perfect gekozen: het bood een weids uitzicht over de rivier de Waal en de vijandige Germaanse gebieden aan de overkant. Dit vroege kamp was gebouwd van hout en aarde en diende als een cruciale uitvalsbasis voor de Romeinse legioenen die diep in Germanië moesten doordringen. Het was een functioneel en tijdelijk bolwerk, ontworpen om duizenden soldaten te huisvesten en te bevoorraden tijdens hun militaire operaties.

Na de eerste succesvolle campagnes veranderde het karakter van de locatie. Het grote legioenskamp werd verlaten en op de meest prominente plek van het plateau verrees een kleiner, maar uitzonderlijk luxueus kamp. Archeologische opgravingen hebben hier de fundamenten blootgelegd van een opvallend groot en rijk versierd commandantsgebouw (praetorium), compleet met zuilengalerijen en een binnenhof. De uitzonderlijke rijkdom aan vondsten, waaronder kostbaar mediterraan aardewerk (terra sigillata), glas, en metalen voorwerpen, duidt op de aanwezigheid van een zeer hooggeplaatste officier en zijn staf. Een van de meest iconische vondsten is een rijkversierde zilveren gezichtshelm, wat de aanwezigheid van een elite-cavalerie-eenheid bevestigt. Wetenschappers debatteren nog steeds over de precieze functie: was het puur een militair commandocentrum, een administratieve hoofdplaats, of wellicht de beoogde hoofdstad van de nieuwe provincie Germania, het zogenaamde Oppidum Batavorum?

De bloeitijd van dit luxe kamp was van korte duur. Na de catastrofale nederlaag van de Romeinse veldheer Varus in de Slag bij het Teutoburgerwoud in 9 na Christus, staakte keizer Augustus alle pogingen om Germanië te veroveren en trok de Romeinse grens zich definitief terug tot de Rijn. Het Kops Plateau verloor zijn strategische, offensieve functie en werd verlaten. Eeuwenlang bleef de geschiedenis van de heuvel verborgen onder een laag aarde, totdat de eerste archeologische onderzoeken in de vroege 20e eeuw, en met name de grootschalige opgravingen aan het einde van die eeuw, de spectaculaire Romeinse resten aan het licht brachten.

Tegenwoordig is het Kops Plateau een rijksmonument en een rustig park waar de contouren van de Romeinse gebouwen in het landschap zijn aangegeven. Het wetenschappelijk belang van de locatie is van onschatbare waarde. Het is de best onderzochte en rijkste vindplaats uit de Augustijnse periode ten noorden van de Alpen. De vondsten bieden een uniek en gedetailleerd inzicht in de militaire strategie, de logistiek en de materiële cultuur van het Romeinse leger tijdens zijn meest ambitieuze expansiefase. Het Kops Plateau is daarmee geen lokaal monument, maar een cruciale bron voor de studie van de vroege geschiedenis van het Romeinse Rijk.

WIKI

Meer uit dit tijdperk

Stap voor stap door dit tijdperk

10
Historische grens
Middeleeuwen
Nieuwe tijd
Prehistorie
Romeinse tijd

Virtueel reizen naar het verleden 16 tijdperken 112 locaties 111 spots